İNTERNET FENOMENİ OLMAK İÇİN TIKLAMA ÇİFTLİKLERİ

Last Updated on 15/06/2024 by ahmet can ayışık

Tıklama çiftlikleri (Click farms), sosyal medyadaki içeriğin etkileşim metriklerini yapay olarak şişirmekten sorumlu olan ve algoritmaları manipüle ederek tüketici davranışlarını etkilemekten, demokratik süreçlerin bütünlüğünü tehlikeye atmaya kadar ciddi sonuçlar doğuran karanlık operasyonlardır.

 

NASIL GÖRÜNTÜLENDİ?

Jack Latham bir fotoğrafçı; yeni fotoğraf kitabı “Beggar’s Honey” ile günümüz yaşamına egemen hale gelen internetteki neredeyse sonsuz içerik akışının perde arkasına gözü kara bir bakış sunuyor.

Fotoğrafçı Jack Latham, 2023’ün başlarında, göreviyle ilgili olarak Hong Kong’da şehrin yoğun gökdelenleri arasındaki sıradan bir oteli ziyaret ettiğinde gördüklerine inanamadı!..

Son dört yılını, “çevrimiçi etkileşimi artırmak ve algoritmaları manipüle etmek için çok sayıda elektronik cihaz kullanan karanlık operasyonlar olarak özetlenebilecek bir TIKLAMA ÇİFTLİĞİNİ görüntüleyebilmeye çalışarak geçirmişti.”  Hacker forumlarındaki çeşitli insanlarla bağlantı kurduktan sonra, şimdi, ilk defa bunlardan birini ziyaret etmeyi başarmıştı. Asansörle binanın en üst katına çıktığında, duvarlara sıralanmış yüzlerce akıllı telefonun bulunduğu ve hepsinin yoğun bir kablo ağıyla bilgisayarlara bağlı olduğu küçük bir odaya götürüldü.

Telefonlarla çalışan sekiz kişi, o oradayken, “tanıtımları için kendilerine para ödenen içeriğe binlerce beğeni ve takip isteği” gönderdi. “Çok ilginç bir gözlemdi, neredeyse bir ofis gibiydi; kendimi genç bir teknoloji girişimindeymiş gibi hissettim, orada 25 yaşından büyük kimsenin olduğunu sanmıyorum ve bana gösterdikleri örneğin ardından nasıl çalıştığını ve ne yaptıklarını tam olarak anlayamamam için yazılımı kapattılar” diye açıklıyor Latham. “Bir ana bilgisayara bağlı yüzlerce telefon vardı ve Instagram, Facebook veya TikTok gibi  uygulamalardaki bir müşteri sözkonusu olduğunda, her telefonda aynı anda görünen birinin profiline girmek suretiyle takip et veya beğen tıklaması yapıyorlar. Hızlı etkileşim, istenen gönderilerin popülaritesini yapay olarak artırıyor, ayrıca, algoritmaları içeriği daha fazla öne çıkaracak şekilde kandırıyor ve müşterilere çok hızlı bir şekilde viral olma fırsatı veriyor. Aslında, her telefon farklı bir hesap ve her biri IP adresini günde 20 kez değiştirebiliyor. Yani, her telefon teknik olarak 20 farklı telefondan oluşuyor, dolayısıyla tıklama ölçeğinin bir anda nasıl büyüdüğünü gözünüzde canlandırabilirsiniz” diye devam ediyor.

Bu ilk çiftlik ziyaretinden sonra Latham, Vietnam (Hanoi) ve Hong Kong’daki diğer bir kısım tıklama çiftliklerini fotoğraflamayı da başarmış.

İngiliz fotoğrafçı, geçen yıl başkent Hanoi’de bir ay geçirerek, algoritmaları ve kullanıcı algılarını manipüle etme amacıyla çevrimiçi trafiği ve sosyal medya etkileşimini yapay olarak artırmaya yardımcı olan bazı karanlık girişimleri görüntüledi. Kitabın tanıtımında “Beggar’s Honey, tıklama çiftliklerinin gizli dünyasına bir keşiftir. Tıklama çiftlikleri, sosyal medyadaki içeriğin etkileşim metriklerini yapay olarak şişirmekten sorumlu olan ve algoritmaları manipüle ederek tüketici davranışlarını etkilemekten, demokratik süreçlerin bütünlüğünü tehlikeye atmaya kadar ciddi sonuçlar doğuran karanlık operasyonlardır” deniliyor.

Latham, “Tıklama çiftlikleri sadece telefonlardan ibaret. Ama sadece bir çekmece dolusu telefondan söz etmiyoruz. Ekranları çıkarılmış yüzlerce akıllı telefon raflara yerleştiriliyor ve tek bir bilgisayara bağlanıyor. Her telefon tek bir kullanıcıyı temsil ediyor; bilgisayardan gelen ve bir çiftçi tarafından işletilen bir komut, yüzlerce beğeni, takip veya yıldız derecelendirmesini tetikleyebiliyor” diyor.

Latham’a göre, tıklama çiftçileri 1.000 TikTok görüntülemesi için 0,02 sent (ABD doları cinsinden) veya Instagram’da 1.000 beğeni için 11 sent gibi bir ücret alabilirler. Bu iş sadece ölçekli olarak çalışıyor, bu yüzden çoğunlukla ucuz elektriğe ve yüksek teknolojiye sahip ülkelerde yoğunlaşmış durumdalar.

Sosyal medya danışmanı Matt Navarra, “Dünyada, doğru ya da yanlış, çok sayıda takipçiye, paylaşıma, çok sayıda etkileşime sahip olmanın, değerli olduğunu düşünen yeterince insan var. Bu yüzden bunun için bir pazar oluştu” diyor.

 

UCUZ İŞ GÜCÜ VE ELEKTRİK MALİYETİ

Sosyal medyanın etkisi arttıkça tıklama çiftliklerinin sayısında da patlama yaşandı, özellikle de Hindistan, Bangladeş, Endonezya, Filipinler gibi ülkelerde. Habere göre Çin gibi bazı ülkeler bu operasyonları engellemeye çalışsa da özellikle düşük işçilik ve elektrik maliyetinin yüzlerce cihaza aynı anda güç sağlamak için uygun olduğu yerlerde, kıtanın dört bir yanında gelişmeye devam ediyorlar.

 

NEREDEN YÖNETİLİYORLAR?

Latham’ın projesi onu Vietnam’daki beş tıklama çiftliğine götürmüş. Latham, Hanoi’nin dış mahallelerinde, konutlarda ve otellerde faaliyet gösteren atölyeleri ziyaret etmiş. Bazıları elle çalıştırılan yüzlerce telefondan oluşan geleneksel bir düzeneğe sahipken, diğerleri “kutu çiftçiliği” (Kutu çiftçiliği; birden çok telefonun birbirine bağlandıktan sonra bir bilgisayar arayüzüne bağlandığı sistem) adı verilen daha yeni, kompakt bir yöntem kullanıyormuş. Latham, ziyaret ettiği tıklama çiftliklerinden birinin aile işletmesi olduğunu, ancak diğerlerinin daha çok teknoloji şirketleri gibi göründüğünü, çalışanların çoğunun 20’li ve 30’lu yaşlarda olduğunu belirtiyor.

 

ÇOK SAYIDA TELEFON İÇİN BİR KİŞİ YETERLİ OLABİLİYOR

Latham, “Hepsi Silikon Vadisi girişimlerine benziyordu” diyor ve ekliyor: “Muazzam miktarda donanım vardı… duvarlar dolusu telefon…”

Latham, “Büyük miktarda telefonu kontrol etmek için yalnızca bir kişi yeterli. Bir kişi çok hızlı bir şekilde 10.000 kişinin işini (yapabilir). Bu hem yalnız hem de kalabalık bir iş” diyor.

TESPİTİ ZOR 

Çalışmaya göre tıklama çiftlikleri tarafından oluşturulan sosyal medya etkinliğini tespit etmek zor olabilir. Çünkü çevrimiçi davranış normal bir kullanıcının davranışına benzer görünüyor.

FARKLI SOSYAL MEDYA PLATFORMLARINDAN SORUMLULAR

Lathan’ın ziyaret ettiği çiftliklerde çalışanlar genellikle belirli bir sosyal medya platformundan sorumluymuş. Örneğin, bir “çiftçi” Facebook hesaplarında toplu paylaşım ve yorum yapmaktan sorumlu olurken, bir diğeri Youtube videolarından. Fotoğrafçı, ziyaret ettiği tıklama çiftliklerinde TikTok’un şu anda en popüler platform olduğunu da sözlerine ekliyor.

PARAYI VEREN HERKES SOSYAL MEDYA FENOMENİ OLABİLİR

Evet; değerli bilgedunyali.com okuyucusu, artık günümüz internetinin sanal gerçekliğinde, Jack Latham’ın da gözlemlediği gibi belirli bir ücret karşılığında, satın alınmış takipçi veya beğeni sayılarıyla yapay popülerlik sağlanması mümkün hale gelmiş durumda. Başka bir deyişle, parayı veren herkes sosyal medya fenomeni olabilir.

Bu tür tıklama çiftlikleri, internetteki yanlış bilgi ve dezenformasyon ortamını da yepyeni bir seviyeye taşıyor. Artık, son derece tehlikeli ve kötü amaçlı “popülerleştirme” ya da “karalama” kampanyaları düzenlemek oldukça kolaylaşıyor. Örneğin, bu tür bir hizmet satın alınarak bir siyasetçinin sahte yorum-beğeni alarak bir anda “viral” yapılması ve rakiplerinin önünde yer alan bir imaja sahip kılınması oldukça kolaylaşıyor.

Latham, takipçilerinin ilgisini çekmenin etkili bir yolu olduğunu kanıtlamak için ilginç bir yola başvurarak kendi kitabının duyurusunu da manipüle etmiş. “Kitabı ilk kez piyasaya sürdüğümüzde, Instagram’daki ilk tanıtım duyurusunu manipüle ettim ve 30 dakika içinde gönderi 8.000 beğeni aldı; sonradan, dersime katılan dinleyicilerden biri bana şöyle dedi: İnstagram paylaşımınızı gördüm ve kitabın inanılmaz derecede popüler olduğunu düşünerek hemen satın aldım.”

 

 

 

 

KAYNAKÇA

 

• https://www.huckmag.com/article/inside-the-weird-shady-world-of-click-farms
• https://edition.cnn.com/style/vietnam-farms-jack-latham-beggars-honey/index.html